پهنای باند مورد نیاز برای ویپ چقدر است؟ + جدول محاسبه دقیق

استفاده از فناوری ویپ به‌ویژه در سازمان‌های بزرگ و مجموعه‌های مدرن رواج زیادی یافته است. با کمک این تکنولوژی، تماس‌های صوتی، تصویری و کنفرانس‌های تلفنی از طریق اینترنت انجام می‌شود. یکی از عواملی که باعث می‌شود کیفیت تماس‌ها در سیستم ویپ بالا یا پایین باشد، «پهنای باند» است.

در این مقاله توضیح می‌دهیم پهنای باند چیست و پهنای باند مورد نیاز برای ویپ چقدر است. همچنین فرمول محاسبه پهنای باند برای تماس‌های همزمان را به همراه جدول می‌آوریم تا عدد مناسب مجموعه خود را محاسبه کنید.

پهنای باند چیست؟

پهنای باند حداکثر دیتا یا اطلاعاتی است که در واحد زمان منتقل می‌شود. برای نمونه، اگر پهنای باند اینترنت شما یک گیگابیت بر ثانیه (1 Gbps) باشد، یعنی اینترنت شما ظرفیت انتقال یک گیگ دیتا در ثانیه را دارد. البته این توان اسمی است، اما به دلایل مختلف ممکن است توان واقعی، کمتر از توان اسمی باشد؛ یعنی اینترنت شما ظرفیت انتقال یک گیگ اطلاعات را دارد، اما به دلیل کیفیت کابل، کیفیت دستگاه‌ها، نویز و… در نهایت با ظرفیت و سرعت کمتری به اینترنت وصل شوید.

وقتی از تلفن ویپ استفاده می‌کنید، بسیار مهم است که پهنای باند متناسب با نیازهای شبکه شما باشد، چون در سرویس VoIP، صدا به شکل بسته‌های داده درمی‌آید و برای طرف مقابل ارسال می‌شود. حالا اگر پهنای باند کافی نباشد، ممکن است این بسته‌ها با تاخیر به طرف مقابل برسند یا حتی بسته‌ها از دست بروند، یعنی صدا قطع و وصل شود و طرف مقابل بخش‌هایی از صحبت شما را نشنود.

برای مثال، پهنای باند شما یک گیگ است، اما تماس‌های همزمان در مجموعه‌تان زیاد است و به پهنای باند 2 گیگابیتی نیاز دارید. در نتیجه چه اتفاقی می‌افتد؟ اینترنت شما توان انتقال همزمان همه اطلاعات را ندارد، بنابراین صدای بعضی از کاربران با تاخیر به طرف مقابل می‌رسد و حتی ممکن است بسته‌های دیتا گم شوند و بخش‌هایی از مکالمه به گوش طرفین نرسد.

پهنای باند لازم برای تماس‌های VoIP

قبل از توضیح پهنای باند مورد نیاز برای ویپ، باید با مقوله‌ای با نام کدک (Codec) آشنا شد. به زبان ساده، کدک صدا را فشرده و دیجیتال می‌کند تا امکان ارسال آن از طریق اینترنت وجود داشته باشد. بعضی کدک‌ها مناسب کیفیت صدای HD هستند، بعضی دیگر هم کیفیت صدا را کمی پایین می‌آورند تا حجم کمتری پیدا کند.

بنابراین، پهنای باند مورد نیاز برای ویپ به کدک مورد استفاده نیز بستگی دارد. در جدول زیر می‌توانید پهنای باند لازم برای هر تماس را بر اساس کدک‌های مختلف ببینید:

پهنای باند مورد نیاز برای تماس صوتی ویپ

✅ پیشنهاد می‌شود پهنای باند را حدود 20 درصد بیش از مقادیر ذکر شده در نظر بگیرید تا در صورت نوسان، تماس ادامه یابد. بر این اساس، پهنای باند مورد نیاز برای تماس صوتی ویپ حدود 100 کیلوبیت بر ثانیه است.

✅ برای محاسبه پهنای باند مورد نیاز برای تمامی تماس‌ها می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:

پهنای باند مورد نیاز = پهنای باند مورد نیاز برای یک تماس × تعداد تماس‌های همزمان

مثلا اگر یک تماس به پهنای باند 100 کیلوبیت بر ثانیه نیاز دارد و می‌خواهید مجموعه شما توان 20 تماس همزمان را داشته باشد، پهنای باند مورد نیاز شما برابر با 2000 کیلوبیت بر ثانیه یا 2 مگابیت بر ثانیه است.

✅ این اعداد فقط برای تلفن‌های ویپ است. باید استفاده سایر دستگاه‌ها و سرویس‌ها از اینترنت را نیز در نظر داشته باشید.

🚨 نکته مهم: برای داشتن یک تماس باکیفیت، باید سرعت دانلود و آپلود را به‌طور همزمان در نظر بگیرید. برای مثال، تماس با کیفیت HD به سرعت دانلود و آپلود حدود 80 کیلوبیت بر ثانیه نیاز دارد. اگر سرعت دانلود شما 80 و سرعت آپلود شما 50 باشد، تماس به مشکل برمی‌خورد. با توجه به اینکه سرعت آپلود معمولا پایین‌تر از سرعت دانلود است، باید محاسبات را بر اساس سرعت آپلود انجام دهید.

پهنای باند مورد نیاز برای تماس تصویری ویپ

🚨 این اعداد، پهنای باند مورد نیاز برای برنامه زوم هستند و ممکن است در تلفن‌های ویپ و برنامه‌های دیگر کمی متفاوت باشند.

تاثیر تجهیزات شبکه بر کیفیت ویپ

ممکن است پهنای باند مورد نیاز برای ویپ در مجموعه شما 200 مگابیت بر ثانیه باشد، اینترنت لازم با این سرعت را نیز تهیه کنید، اما تماس‌های شما با تاخیر و یا قطعی روبرو شوند. دلیل آن می‌تواند در سایر تجهیزات شبکه نهفته باشد. موقع خرید سوئیچ شبکه، خرید روتر، کابل و هر وسیله دیگری، باید دقت کنید که کیفیت آن متناسب با نیازهای شبکه باشد. اگر پهنای باند مجموعه شما 200 مگابیت بر ثانیه باشد اما سوئیچ شما از سرعت 100 مگابیت بر ثانیه پشتیبانی کند، با تاخیر و کاهش کیفیت تماس روبرو خواهید شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله تفاوت سوئیچ ۱۰۰ و سوئیچ ۱۰۰۰ (گیگ) را بخوانید.

استفاده از قابلیت QoS

QoS مخفف عبارت Quality of Service به معنی کیفیت خدمات است. با استفاده از این قابلیت، خدماتی که برای شما مهم‌تر است، در اولویت قرار می‌گیرد. برای نمونه، وقتی شما تلفن‌های ویپ را در اولویت قرار می‌دهید، در صورت شلوغی شبکه یا افت سرعت اینترنت، ابتدا ترافیک مورد نیاز تلفن‌های ویپ تامین می‌شود و بعد نوبت به سایر دستگاه‌ها می‌رسد. بنابراین موقع خرید سوئیچ یا روتر بهتر است دستگاهی را تهیه کنید که از QoS پشتیبانی می‌کند.

علاوه بر این، بهتر است با ساخت یک شبکه مجازی (VLAN) ترافیک مورد نیاز سرویس ویپ را از سایر دستگاه‌ها جدا کنید.

اگر قصد تهیه سوئیچ یا روتر جدید را دارید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از انتخاب نهایی، مقاله‌های روتر چیست؟ چگونه روتر مناسب را انتخاب کنیم و سوئیچ شبکه چیست؟ انواع سوئیچ شبکه به زبان ساده را مطالعه کنید.

نکات مهم برای انتخاب پهنای باند مناسب

• سرویسی را انتخاب کنید که سرعت واقعی آن 20 تا 30 درصد بیش از نیاز شما باشد تا در صورت افت سرعت، تماس‌های شما آسیب نبیند. برای 10 تماس همزمان به پهنای باند حداقل یک مگابیت بر ثانیه نیاز دارید. این جدا از اینترنت مورد نیاز برای سایر دستگاه‌ها و خدمات است.
• ممکن است یک سرویس‌دهنده ادعا کند، برای مثال، پهنای باند یک گیگابیتی در اختیار شما قرار می‌دهد؛ اما در واقع این سرعت دانلود باشد و سرعت آپلود آن 200 مگابیت بر ثانیه باشد، یعنی یک پنجم. دقت کنید که محاسبات خود را باید بر اساس پهنای باندی انجام دهید که کمتر است. در اینجا، باید تعداد تماس‌های همزمان را با سرعت 200 مگ بسنجید.
• سرعت دانلود، آپلود و پینگ (تاخیر) اینترنت خود را با ابزارهایی مانند SpeedTest.net اندازه بگیرید. این کار را در ساعات خلوتی و ساعات شلوغی شبکه انجام دهید تا برآورد بهتری از ظرفیت شبکه خود در ساعات مختلف روز داشته باشید.
• بهتر است تجهیزات شبکه در مجموعه شما از قابلیت QoS برخوردار باشند تا در صورت افزایش ترافیک یا افت شبکه، حفظ کیفیت تماس‌ها در صدر امور قرار گیرد.

✔️ اگر به این فکر می‌کنید که آیا سرویس ویپ ارزش دردسرهایش را دارد، توصیه می‌کنیم مقاله چگونه فناوری ویپ می‌تواند هزینه شرکت‌ها را کاهش دهد را بخوانید.

اگر همچنان سوال یا ابهامی دارید، می‌توانید از مشاوره رایگان با کارشناسان ایده‌آل گستر استفاده کنید.

مشاوره با کارشناسان ایده‌آل گستر

شماره تماس کارشناسان ایده‌آل گستر: 81010-021