درجه حفاظت یا استاندارد IP یکی از شاخص‌های مهم موقع خرید محصولات الکتریکی و الکترونیکی است. ممکن است بارها روی این قبیل محصولات با عباراتی مثل IP45 ،IP44 و یا IP64 روبرو شده باشید، به ویژه در کالاهایی که قیمت بالایی دارند یا باید در معرض گرد و خاک یا آب قرار بگیرند. اما IP چیست و چه معنا و مفهومی دارد؟ عددهایی که کنار آن آمده‌اند، چه چیزی را نشان می‌دهد و چگونه باید آن‌ها را تفسیر کرد؟
در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهیم، درجه حفاظت چیست و استاندارد IP برای تجهیزات الکتریکی یا برقی چه معنایی دارد.
آشنایی با درجه حفاظت برای تجهیزات الکتریکی
درجه حفاظت یا استاندارد IP (International Protection Marking یا Ingress Protection Code) نشان می‌دهد که محصولات الکتریکی یا الکترونیکی در مقابل فشار، گرد و غبار و یا مایعات چقدر مقاوم هستند. این استاندارد توسط کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC) تنظیم شده است.
درجه حفاظت از 3 بخش تشکیل شده است:
- IP: به معنی محافظت از نفوذ و نشان‌دهنده نوع استاندارد است.
- عدد اول که بین صفر تا 6 است: درجه حفاظت در برابر اجسام جامد و گرد و غبار را نشان می‌دهد که 6 بالاترین درجه آن است.
- عدد دوم که بین صفر تا 9 است: درجه حفاظت در برابر مایعات را نشان می‌دهد که 9 بالاترین درجه آن است.
چگونه اعداد IP را تفسیر کنیم؟
هر عدد معادل یک درجه حفاظت خاص است. اگر به جای عدد، حرف X گذاشته شده بود، یعنی در این زمینه اطلاعاتی وجود ندارد.
عدد اول: درجه حفاظت از نفوذ اجسام جامد و گرد و غبار
صفر: هیچ محافظتی در برابر تماس یا ورود اجسام جامد ندارد.
1: محافظت در برابر اجسام جامد بزرگتر از 50 میلی‌متر مانند سطح بدن، مثل پشت دست
2: محافظت در برابر اجسام جامد بزرگتر از 12 میلی‌متر مانند دست زدن با انگشت
3: محافظت در برابر اجسام جامد بزرگتر از 2.5 میلی‌متر مانند ابزار، کابل‌های بزرگ و…
4: محافظت در برابر اجسام جامد بزرگتر از یک میلی‌متر مانند پیچ‌های نازک و پیچ‌گوشتی‌های کوچک
5: محافظت در برابر ورود گرد و غبار. گرد و غبار وارد می‌شود اما به اندازه‌ای نیست که مانع عملکرد صحیح شود.
6: محافظت کامل در برابر ورود گرد و غبار، شن و اجسام کوچک
عدد دوم: درجه حفاظت از نفوذ مایعات
صفر: هیچ حفاظتی ندارد. حتی یک قطره ساده می‌تواند آسیب وارد کند.
1: محافظت در برابر باران سبک. آزمایش به مدت 10 دقیقه با حجم یک میلی‌متر باران در هر دقیقه انجام شده است.
2: محافظت در برابر باران. آزمایش به مدت 10 دقیقه با 3 میلی‌متر باران در هر دقیقه انجام شده است.
3: محافظت در برابر باران سنگین. آزمایش به مدت 5 دقیقه با 0.7 لیتر باران در هر دقیقه انجام شده است. به عبارت دیگر، اگر در باران بایستید و گوشی هوشمند یا دستگاه دیگری که دارید، خیس شود، هیچ آسیبی نخواهد دید.
4: محافظت در برابر پاشیدن آب از تمام جهات. آزمایش به مدت 10 دقیقه با آب‌پاش انجام شده است.
5: محافظت در برابر واتر جت (فشار بالای آب) از تمام جهات. آزمایش در مقابل آبی که با حجم 12.5 لیتر در دقیقه از فاصله 3 متری به مدت حداقل 15 دقیقه از واتر جت پاشیده می‌شود، انجام شده است. فشار نیز در اینجا تاثیر دارد که مقدار آن باید 0.3 بار (Bar) باشد.
6: محافظت در برابر موج آب. این آزمایش با پاشیدن 100 لیتر آب در دقیقه از فاصله 3 متری به مدت حداقل 3 دقیقه و فشار 1 بار (Bar) انجام شده است.
7: محافظت در برابر غوطه‌وری موقت. آزمایش تا عمق 1 متر برای حداکثر 30 دقیقه انجام شده است.
8: محافظت در برابر غوطه‌وری دائم. شرایط آزمایش طبق توافق با تولیدکننده متفاوت است.
9: محافظت در برابر واتر جت با فشار بالا و دمای بالا. آزمایش با فشار آب بین 80 تا 100 بار و دمای تقریبی 75 درجه سانتی‌گراد انجام شده است.
حروف در درجه حفاظت چه معنایی دارند؟
گاهی اوقات بعد از دو عدد رایج در IP، یک حرف نیز وجود دارد. برای نمونه، ممکن است با IP68M روبرو شوید. این حرف اضافه چه معنایی دارد؟
- M: دستگاه هنگام آزمایش آب، حرکت کرده است.
- S: دستگاه هنگام آزمایش آب، ثابت بوده است.
- W: برای شرایط جوی نامناسب
- F: مقاوم در برابر روغن
- H: دستگاه با ولتاژ بالا
- K: مقاوم در برابر فشار زیاد بخارشور
چند نمونه از IPها
مشاهده قیمت و خرید دوربین مداربسته تحت شبکه پاناسونیک
IP44 چیست: حفاظت متوسط در برابر اجسام جامد و آب را نشان می‌دهد. رقم اول می‌گوید که دستگاه در برابر اجسام جامد بزرگتر از 1 میلی‌متر مانند سیم‌ها و پیچ‌ها محافظت شده و رقم دوم نشان می‌دهد که دستگاه در برابر پاشیده شدن آب از تمام جهات محافظت شده است.
IP54 چیست: به این معنی است که محصول شما در برابر گرد و غبار و ذرات دیگر مقاومت خوبی دارد. علاوه بر این، می‌توانید مطمئن باشید که پاشیدن آب نیز نمی‌تواند به آن صدمه بزند.
IP55 چیست: آیا IP55 کاملا ضد آب است؟ خیر، دستگاه‌های دارای گواهی IP55 ضد آب نیستند اما مقاومت معقولی در برابر آب دارند. در هر حال، نمی‌توان آن‌ها را حتی برای مدت زمان کوتاهی زیر آب برد.
هم‌اکنون بیشتر گوشی‌ها از استاندارد IP55 به استاندارد IP67 یا بالاتر که در برابر گرد و غبار و آب مقاوم‌تر هستند، تغییر یافته‌اند. IP55 در مقابل گرد و غبار هم مقاومت خوبی دارد اما صد درصد ضد گرد و غبار نیست.
IP64 چیست: دارای حفاظت کامل در برابر نفوذ گرد و غبار و هم‌چنین مقاومت قابل قبول در برابر پاشیدن آب از همه جهت‌ها.
دستگاه‌هایی که IP64 دارند، در برابر گرد و غبار کاملا مهر و موم شده‌اند و برای استفاده در محیط‌های خاکی یا کثیف مناسب هستند. هم‌چنین می‌توانند پاشیده شدن آب از تمام جهات را تحمل کنند، بدون این‌که اجازه دهند آب به داخل محفظه نفوذ کند. با این حال، این دستگاه‌ها ضدآب کامل یا قابل غوطه‌وری نیستند.
IP64 برای استفاده در محیط‌هایی که ممکن است در معرض باران گاه‌به‌گاه قرار گیرند، مناسب است ولی اگر قصد دارید دستگاهی را در فضای باز و در ناحیه‌ای با بارش‌های مکرر یا سنگین استفاده کنید، بهتر است به دنبال درجه‌بندی IP بالاتر مانند IPX5 یا IPX6 باشید تا مقاومت بهتری در برابر آب داشته باشد.
IP68 چیست: عدد 6 در این IP نشان‌دهنده این است که محصول شما در برابر ورود گرد و غبار کاملا مقاوم است و از این نظر نباید نگران باشید. عدد 8 هم می‌گوید که اگر محصول حتی درون آب هم غوطه‌ور شود، باز هم مشکلی نخواهد داشت. البته گاهی اوقات بعضی از تولیدکننده‌ها برای اطمینان خاطر، روی محصول خود 2 نوع IP را درج می‌کنند. مثلا می‌نویسند IP65/68. منطق‌شان هم این است که اگر یک محصول زیر آب آسیب نمی‌بیند، لزوما به این معنی نیست که در مقابل پاشیده شدن آب با فشار زیاد هم دوام می‌آورد و برای این‌که بگویند محصول آن‌ها در هر شرایطی مقاوم است، هر 2 استاندارد را ذکر می‌کنند.
آیفون‌های امروزی دارای گواهی IP68 هستند و می‌توانند نیم ساعت در عمق چند متری آب غوطه‌ور باشند.
مشاوره با کارشناسان ایده‌آل گستر
شماره تماس کارشناسان ایده‌آل گستر: 02181010
ایده آل گستر
نمایندگی پاناسونیک
محصولات
مرکز تلفن
تلفن اداری
تلفن خانگی
دوربین مداربسته
فکس
ویدئو پروژکتور
تعمیرات پاناسونیک
دوره های آموزشی
تماس با ما