ISDN چیست (به زبان ساده) | تفاوت ISDN با ویپ و PSTN

در دنیای ارتباطات، فناوری‌های مختلفی برای برقراری تماس وجود دارد. یکی از این فناوری‌ها، ISDN است که در دهه‌های گذشته نقش مهمی در بهبود کیفیت و سرعت ارتباطات ایفا کرده است.

ISDN سیستمی است که از خطوط تلفن سنتی استفاده می‌کند اما الف. دیجیتال است ب. انتقال هم‌زمان صدا، تصویر و داده را ممکن می‌سازد.

البته با ظهور فناوری‌های مدرن مانند ویپ، استفاده از ISDN کاهش یافته، اما به دلیل پایداری و کیفیت بالا، هنوز در برخی سازمان‌ها و صنایع کاربرد دارد.

در این مقاله، به زبان ساده می‌گوییم، ISDN چیست و آن را با فناوری‌هایی مثل PSTN و VoIP مقایسه می‌کنیم تا جایگاهش را در دنیای ارتباطات بهتر درک کنیم.

مشاوره با کارشناسان ایده‌آل گستر

تعریف ISDN

ISDN یک فناوری قدیمی اما کلیدی در حوزه مخابرات به شمار می‌رود. این سیستم از خطوط تلفن معمولی (سیم‌های مسی) برای انتقال صدا، تصویر و داده استفاده می‌کند، اما برخلاف سیستم‌های سنتی، همه‌چیز را به‌صورت دیجیتال و با تبدیل به صفر و یک منتقل می‌کند.

به زبان ساده: در زمان‌های قدیم که تلفن، آنالوگ و فقط برای تماس صوتی بود و اینترنت dial-up هم سرعت پایینی داشت، ISDN وارد صحنه شد و گفت: «من می‌توانم همین خط تلفن موجود را دیجیتال کنم، تماس صوتی باکیفیت‌تر ارائه دهم و همزمان اینترنت سریع‌تری را در اختیارتان بگذارم.» به عبارتی، این فناوری مثل تبدیل یک جاده معمولی به اتوبان عمل کرد.

ISDN برخلاف سیستم‌های آنالوگ که فقط صوت را منتقل می‌کنند، داده‌های دیجیتال را با سرعت بالا جابه‌جا می‌کند و برای کاربردهایی مانند تماس تلفنی، فکس، اینترنت و ویدیو کنفرانس مناسب است. برای مثال، در دهه ۱۹۹۰ میلادی، اگر کسی می‌خواست تماس تصویری برقرار کند و هم‌زمان فکس یا فایل بفرستد، ISDN این امکان را با ارائه خطی چندکاره فراهم می‌کرد.

این فناوری به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

• BRI یا Basic Rate Interface: برای خانه‌ها و دفاتر کوچک طراحی شده است. شامل دو کانال B با سرعت ۶۴ کیلوبیت بر ثانیه برای انتقال داده یا صدا و یک کانال D با سرعت ۱۶ کیلوبیت بر ثانیه برای کنترل و سیگنال‌دهی است.
  • به زبان ساده: با یک خط تلفن می‌توانید همزمان دو تماس بگیرید. به دستگاه سانترال هم نیاز ندارید.
• PRI یا Primary Rate Interface: برای سازمان‌های بزرگ‌تر کاربرد دارد و شامل ۲۳ کانال B (در آمریکای شمالی) یا ۳۰ کانال B (در اروپا) با سرعت ۶۴ کیلوبیت بر ثانیه و یک کانال D با سرعت ۶۴ کیلوبیت بر ثانیه است.
  • به زبان ساده: با یک خط تلفن می‌توانید همزمان ۲۳ یا ۳۰ تماس بگیرید. برای مدیریت خطوط به دستگاه سانترال نیاز دارید.

تاریخچه ISDN

ISDN در دهه ۱۹۸۰ میلادی توسط اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU-T) معرفی شد و با دیجیتال کردن خطوط تلفن، راه را برای ارتباطات پیشرفته‌تر باز کرد. این فناوری تا اوایل ۲۰۰۰ به‌طور گسترده استفاده می‌شد و اگرچه در زمان خود یک پیشرفت بزرگ به حساب می‌آمد، اما با ظهور اینترنت پرسرعت، به تدریج اهمیت خود را از دست داد.

امروزه با وجود اینترنت پرسرعت و فیبر نوری یا فناوری‌هایی مانند ویپ، استفاده از ISDN کمتر شده، چون این گزینه‌ها ارزان‌تر و سریع‌ترند. برای مثال، در کشورهایی مثل آلمان و انگلیس، ارائه‌دهندگان خدمات قصد دارند بین سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ پشتیبانی از ISDN را به‌طور کامل قطع کنند و مشتریان را به سمت ویپ یا فیبر نوری هدایت کنند. دلیل این تغییر، هزینه بالای نگهداری ISDN و ناتوانی آن در رقابت با سرعت و انعطاف‌پذیری فناوری‌های جدید است. با این حال، هنوز می‌توان آن را در برخی سیستم‌های قدیمی مخابراتی یا دفاتر خاص یافت.

مقایسه ISDN با فناوری PSTN

PSTN به شبکه سنتی تلفن گفته می‌شود که بیش از صد سال است برای برقراری تماس‌های صوتی استفاده می‌شود. این شبکه:

1. آنالوگ است.
2. از سیم‌های مسی برای انتقال سیگنال‌های صوتی بهره می‌برد و در اصل برای تماس‌های صوتی طراحی شده.
3. با هر خط تلفن فقط یک تماس می‌توان برقرار کرد.

اما ISDN

1. اگرچه از سیم‌های مسی استفاده می‌کند اما دیجیتال است.
2. با هر خط تلفن می‌توان چند تماس برقرار کرد، یا این‌که همزمان با تماس تلفنی، فکس فرستاد.
3. کیفیت و سرعت بالاتری دارد و برای کاربردهایی مانند ویدیو کنفرانس و انتقال فایل‌های بزرگ مناسب است.

در نهایت، انتخاب بین ISDN و PSTN بستگی به نیازها و بودجه کاربران دارد. ISDN با ارائه کیفیت بالاتر و امکانات بیش‌تر، برای کاربردهای حرفه‌ای مناسب است، در حالی که PSTN (مثل خط تلفن معمولی که در خانه‌ها وجود دارد)، برای ارتباطات صوتی ساده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مقایسه ISDN با فناوری ویپ (VoIP)

ویپ (VoIP) به‌عنوان جایگزینی مدرن برای ISDN مطرح شده است. ISDN یک فناوری دیجیتال است که به زیرساخت فیزیکی وابسته است، اما ویپ صدا را از طریق اینترنت منتقل می‌کند. این باعث می‌شود، ویپ انعطاف‌پذیرتر و ارزان‌تر باشد، ولی وابستگی‌اش به اینترنت گاهی پایداری آن را کاهش می‌دهد.

در مجموع، ISDN برای سازمان‌هایی که پایداری را در اولویت می‌دانند مناسب است، اما ویپ برای کسب‌وکارهای مدرن و اقتصادی‌تر بهتر عمل می‌کند.

نکته: امکاناتی که ویپ ارائه می‌دهد، بسیار بیش‌تر و بهتر از فناوری‌های PSTN و ISDN است، هزینه ارتباطات در آن کمتر است و با فناوری‌های آینده، سازگاری بیش‌تری دارد. البته ویپ به اینترنت وابسته است.

مزایا و معایب ISDN

ISDN زمانی یک انقلاب در مخابرات بود. با این حال، مثل هر فناوری دیگری، مزایا و معایب خاص خودش را دارد. در ادامه، جنبه‌های مختلف آن را بررسی می‌کنیم تا ببینیم چرا این فناوری کم‌کم جای خودش را به گزینه‌های جدیدتر داده است.

مزایای ISDN

1. کیفیت بالا

یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های ISDN، کیفیت صدای شفاف و بدون نویز آن است. چون سیگنال‌ها دیجیتال هستند، برخلاف خطوط آنالوگ، دچار افت کیفیت یا اختلال نمی‌شوند. این ویژگی برای کسب‌وکارهایی که به تماس‌های تلفنی باکیفیت وابسته بودند، مانند مراکز تماس یا شرکت‌های بین‌المللی، بسیار مهم بود. ISDN حتی در کنفرانس‌های ویدیویی، اتصال پایداری را تضمین می‌کرد که در سیستم‌های آنالوگ ممکن نبود.

2. سرعت بالاتر نسبت به dial-up

قبل از ISDN، اینترنت dial-up با سرعت بسیار پایین (مانند ۵۶ کیلوبیت بر ثانیه یا کمتر) رایج بود. ISDN با سرعت ۱۲۸ کیلوبیت بر ثانیه برای BRI و حتی بیش‌تر در PRI، یک جهش بزرگ به حساب می‌آمد.

3. چندکاره بودن

ISDN می‌تواند صدا، تصویر و داده را همزمان منتقل کند.

4. اتصال سریع و قابل‌اعتماد

زمان برقراری تماس در ISDN بسیار کوتاه است (حدود ۰.۵ ثانیه). این سرعت اتصال در مقایسه با سیستم‌های آنالوگ که گاهی چند ثانیه طول می‌کشد، یک پیشرفت محسوس بود. ضمنا، چون خطوط اختصاصی هستند، اتصال پایدارتر و قابل‌اعتماد است و قطعی کمتری دارد.

5. امنیت بیشتر

امکان استفاده از پروتکل‌های امنیتی روی ISDN وجود دارد، که داده‌ها را در انتقال، امن‌تر می‌کند. این برای شرکت‌هایی که اطلاعات حساس (مانند داده‌های مالی) را منتقل می‌کردند، یک لایه حفاظتی اضافه بود.

7. سازگاری جهانی

ISDN بر اساس استانداردهای بین‌المللی طراحی شده است، پس در کشورهای مختلف سازگار بود. این برای شرکت‌هایی که ارتباطات بین‌المللی داشتند، مانند ویدیو کنفرانس با شعبه‌های خارجی، بسیار مفید بود.

معایب ISDN

1. هزینه بالای نصب و نگهداری

نصب ISDN گران است، زیرا نیاز به تجهیزات خاص مانند ترمینال‌های TE1 (تلفن، فکس و… سازگار با ISDN)، مبدل‌ها (برای اتصال دستگاه‌های آنالوگ) و دستگاه‌های شبکه (مثل NT1 برای اتصال خط تلفن به تجهیزات) دارد. علاوه بر این، هزینه خدمات آن از گزینه‌های امروزی مانند DSL یا ویپ بیش‌تر است. برای کسب‌وکارهای کوچک یا افراد عادی، این هزینه‌ها توجیه اقتصادی نداشت.

2. سرعت محدود

هرچند ISDN در زمان خودش سریع بود، در دنیای امروز که DSL و فیبر نوری سرعت‌های چند صد مگابیتی یا گیگابیتی ارائه می‌دهند، دیگر پرسرعت محسوب نمی‌شود.

3. وابستگی به زیرساخت فیزیکی

ISDN به خطوط مسی موجود وابسته است و انعطاف‌پذیری فناوری‌هایی مثل ویپ را ندارد. اگر زیرساخت‌ها قدیمی یا خراب باشند، کیفیت و عملکرد ISDN افت می‌کند. ضمنا، گسترش آن به خطوط فیزیکی محدود است.

4. نیاز به منبع تغذیه خارجی

برخلاف خطوط تلفنی آنالوگ که برق آن از مرکز مخابرات تامین می‌شود، به یک منبع تغذیه جداگانه نیاز دارد. اگر برق قطع شود، خطوط ISDN کار نمی‌کنند، مگر این‌که یک سیستم پشتیبانی (مانند باتری) داشته باشند.

5. پیچیدگی راه‌اندازی

نصب و پیکربندی ISDN نسبت به فناوری‌های امروزی پیچیده‌تر است.

6. منسوخ شدن و کاهش پشتیبانی

ISDN از دهه ۱۹۸۰ وجود دارد و بسیاری از کشورها قصد دارند آن را کنار بگذارند. این یعنی قطعات یدکی و متخصصین آن کم می‌شود.

7. رقابت با گزینه‌های ارزان‌تر و بهتر

ویپ، فیبر نوری و DSL نه‌تنها ارزان‌ترند، بلکه انعطاف‌پذیری و سرعت بیشتری دارند.

مشاوره با کارشناسان ایده‌آل گستر

شماره تماس کارشناسان ایده‌آل گستر: 02181010