چند محله مختلف را در نظر بگیرید. هرکدام از این محلهها از تعداد زیادی خانه تشکیل شدهاند. در دنیای شبکه، هر محله نشاندهنده یک شبکه مجزا و هر خانه نشاندهنده یک دستگاه مثل کامپیوتر، موبایل، پرینتر و… است که روی هم، یک شبکه را درست کردهاند. حالا تصور کنید یک نفر بخواهد از محله A یک بسته را برای خانهای در محله B بفرستد.
برای این کار به یک پستچی نیاز است که راه درست را بلد باشد و به سریعترین روش، بسته را به مقصد برساند. روتر این پستچی است.
بنابراین کار روتر چیست؟ روتر بین دو یا چند شبکه میایستد و اطلاعات را بین آنها جابهجا میکند. برای نمونه، وقتی میخواهید یک سایت اینترنتی را باز کنید، یک درخواست برای روتر میفرستید. روتر این درخواست را از موبایل یا لپتاپ شما که در شبکه خانه یا شرکت است، میگیرد و آن را به یک شبکه دیگر (اینترنت) ارسال میکند. سپس اطلاعات را از اینترنت میگیرد و به موبایل یا لپتاپ شما میفرستد.
در ادامه بهطور مفصلتر توضیح میدهیم که روتر چیست، چه کار میکند و موقع خرید روتر باید چه نکاتی را در نظر داشت.
مشاوره با کارشناسان ایدهآل گستر
آشنایی با روتر
روتر (Router) دستگاهی است که دادهها را بین دو یا چند شبکه هدایت میکند. رایجترین کاربرد آن هم در اتصال شبکه داخلی (LAN) به شبکه اینترنت (WAN) است.
حالا روتر چگونه کار میکند؟
فرض کنید سه دستگاه کامپیوتر دارید که به اینترنت وصل هستند. هر بار که برای جستجو در اینترنت از این کامپیوترها استفاده میکنید، درخواست اطلاعات ابتدا به روتر فرستاده میشود، روتر درخواست را به مقصد در اینترنت ارسال میکند، سپس اطلاعات را از مقصد میگیرد و برای کامپیوتر موردنظر میفرستد. اما چطور روتر دستگاهها را با هم اشتباه نمیکند؟
خب، همانطور که در ابتدای متن گفته شد، روتر یک پستچی ماهر است و برای اینکه دستگاهها با هم قاطی نشوند، به هرکدام یک آدرس اختصاص میدهد که به آن «آی پی خصوصی» (Private IP) گفته میشود. بنابراین، هر بار که روتر میخواهد کامپیوتر، موبایل و یا هر وسیله دیگری را پیدا کند، از IP اختصاصی آن دستگاه استفاده میکند.
🚨 وظیفه دیگر روتر، ترجمه IP خصوصی به IP عمومی است.
IP عمومی چیست؟ برای اینکه هرکدام از دستگاههای شما در شبکه اینترنت، یک آدرس اختصاصی جداگانه داشته باشند، نیاز به هزینه زیادی است. برای همین، به کل شبکه شما یک آدرس یا آی پی داده میشود که به آن IP عمومی میگویند. حالا هر بار که شبکه شما بخواهد به اینترنت وصل شود، از این آی پی استفاده میکند.
به این ترتیب، روتر با استفاده از IP خصوصی میفهمد که الان کامپیوتر شماره یک یا دو یا سه قصد اتصال به اینترنت دارد. سپس آی پی آن کامپیوتر را به آی پی عمومی که برای همه دستگاههای شبکه مشترک است، ترجمه میکند و از طریق آن به اینترنت وصل میشود.
برای توضیح کارکرد روتر، یک مثال میزنیم. یک مجموعه بزرگ را تصور کنید که یک اتاق نگهبانی جلوی آن قرار دارد. تمام بخشهای مجموعه (مثل حسابداری، فروش، تعمیرات و…) وقتی قصد ارسال بسته دارند، آن را برای نگهبانی میفرستند و نگهبانی آن را پست میکند. تمام شرکتها و سازمانهای خارجی هم وقتی میخواهند بسته خود را برای یک بخش خاص این مجموعه بفرستند، آن را به آدرس نگهبانی ارسال میکنند و نگهبانی بستههای هر بخش را به دست آن میرساند.
نگهبانی همان IP عمومی یا آدرس کلی شبکه است. حسابداری، فروش و تعمیرات هم یک آدرس مختص خودشان دارند که فقط نگهبانی آن را میداند و به آن IP خصوصی میگویند.
به این فرآیند مسیریابی میگویند که مهمترین وظیفه روتر است و به همین دلیل به روتر، مسیریاب هم گفته میشود.
در فرآیند مسیریابی به جدول مسیریابی هم نیاز است. در جدول مسیریابی، آدرس مقصد و بهترین راه رسیدن به آن ذخیره شده و روتر با استفاده از آن تصمیم میگیرد که اطلاعات را چگونه ارسال کند.
تفاوت روتر با مودم
ممکن است این پرسش برای شما پیش بیاید که فرق مودم و روتر چیست؟ اگر برای استفاده از اینترنت به روتر نیاز داریم، پس مودم چه کار میکند؟
مودم مثل یک دروازه میماند که درهای اینترنت را به روی شما باز میکند. حالا که دروازه باز شد، روتر مثل یک کامیون از آن رد میشود و بستههای اطلاعات را جابهجا میکند.
- مودم: شبکه شما (شامل موبایل، کامپیوتر و…) را به اینترنت وصل میکند. یکی از وظایف اصلی آن، تبدیل سیگنالهای دریافتی از شرکت ارائهدهنده اینترنت به سیگنال دیجیتال است تا دستگاههای موجود در شبکه مثل موبایل یا کامپیوتر بتوانند آن را پردازش کنند.
- روتر: حالا که شبکه به اینترنت وصل شد، اطلاعات را از اینترنت را میگیرد و بین دستگاههای مختلف تقسیم میکند. بنابراین، وظیفه مدیریت شبکه داخلی را برعهده دارد.
✅ نکته: خیلی از دستگاههای تولید شده برای استفاده در خانه یا مجموعههای کوچک، مودم-روتر هستند، یعنی همزمان مودم و روتر هستند.
اجزای اصلی روتر
روتر از این بخشها تشکیل شده است:
- CPU یا پردازنده: هرچه CPU قویتر باشد، روتر همزمان میتواند درخواستها و اطلاعات بیشتری را با سرعت بالاتری پردازش کند.
- حافظه
- پورت: درگاههایی که کابلها از طریق آنها به دستگاههای مختلف وصل میشوند.
- آنتن: برای گرفتن و فرستادن بیسیم اطلاعات
- سیستم عامل
کاربردهای روتر
همانطور که پیشتر اشاره شد، مهمترین کاربرد روتر مسیریابی و هدایت دادهها است. بنابراین وجود روتر برای اتصال به اینترنت ضروری است؛ اما نقش مسیریاب به همینجا ختم نمیشود. در ادامه، خواهید دید که مهمترین کاربردهای روتر چیست و چرا وجود آن برای شبکهها مهم است.
- مسیریابی و هدایت داده: بستههای داده را با پیدا کردن بهترین مسیر، بین دو یا چند شبکه (از جمله شبکههای مجازی) جابهجا میکند. برای این کار از آدرس IP و جدول مسیریابی استفاده میشود. اگر میخواهید بیشتر با IP آشنا شوید، میتوانید مقاله آدرس IP چیست؟ راهنمای جامع به زبان ساده را مطالعه کنید.
- اتصال به اینترنت: این وظیفه در حقیقت زیرمجموعه «مسیریابی و هدایت داده» است، اما آنقدر اهمیت دارد که بهصورت جداگانه به آن اشاره شود. روتر بین شبکه داخلی شما و شبکه جهانی اینترنت قرار میگیرد و دادهها را بین این دو جابهجا میکند.
- مدیریت ترافیک شبکه: بستههای داده یا همان اطلاعات را اولویتبندی میکند و به دستگاههای درست ارسال میکند تا شبکه شلوغ نشود.
- اختصاص IP به دستگاهها: در بسیاری از شبکهها، روتر از قابلیت DHCP برخوردار است و میتواند به دستگاههای شبکه آدرس IP اختصاص دهد. ممکن است در بعضی از شبکههای بزرگ و پیچیده، یک سرور DHCP جداگانه تهیه شود تا وظیفه اختصاص آی پی را برعهده بگیرد. وظیفه ترجمه IPها (که به آن NAT میگویند) نیز اغلب با روتر است.
- ایجاد و مدیریت شبکههای بیسیم: برای کار کردن دستگاههای بیسیم یا وایرلس، روتر میتواند یک شبکه وایفای درست کند. البته این کار در اصل وظیفه اکسس پوینت است اما در روترهای خانگی و اداری امروزی، اغلب اکسس پوینت و روتر در یک دستگاه ترکیب شدهاند؛ بنابراین روتر میتواند شبکه وایفای درست کند. برای شبکههای بزرگ، ساخت شبکه وایفای به یک دستگاه اکسس پوینت مجزا سپرده میشود، نه روتر. برای آشنایی بیشتر با اکسس پوینت میتوانید مقاله اکسس پوینت چیست و چه تفاوتی با مودم و روتر دارد؟ را بخوانید.
- افزایش امنیت: خیلی از روترها فایروال داخلی دارند، ترافیک دادهها را کنترل میکنند و اگر متوجه ترافیک مشکوکی شوند، آن را فیلتر میکنند.
- قابلیت QoS: روتر میتواند با استفاده از QoS یا «کیفیت خدمات» دست به اولویتبندی بزند و برای نمونه، برنامهها یا دستگاههای تعیین شده را در اولویت استفاده از اینترنت قرار دهد. مثلا اگر ویدیوکنفرانس را در اولویت بگذارید، روتر برای اختصاص پهنای باند، اولویت را به دستگاههایی میدهد که ویدیوکنفرانس برگزار میکنند. به این ترتیب، پهنای باند بر اساس خواست کاربر مدیریت میشود.
انواع روتر
روترها با توجه به نیازهای متفاوت خریداران، در انواع مختلفی طراحی و تولید میشوند. در ادامه با چند مورد از پرکاربردترین انواع روتر آشنا میشوید:
🌐 روتر خانگی-اداری
کاربرد این محصولات در خانه، مغازه و مجموعههای کوچک است. اغلب این روترها ترکیبی از مودم-روتر-اکسس پوینت هستند و برای اتصال بیسیم یا با سیم کامپیوتر و گوشی به اینترنت استفاده میشوند.
🌐 روتر تجاری-سازمانی
این نوع از روتر در مراکز تجاری بزرگ و سازمانها استفاده میشود. کاربرد روتر در این مجموعهها شامل مدیریت شبکه با استفاده از امکانات امنیتی پیشرفته است.
🌐 روتر بیسیم
روترهای بیسیم میتوانند یک شبکه وایفای داخلی ایجاد کنند تا دستگاهها بدون نیاز به کابل به اینترنت وصل شوند. البته این قابلیت با وجود اکسس پوینت داخلی در دستگاه ایجاد میشود.
✅ نکته: روترهای بیسیم معمولا پورت برای اتصال با کابل شبکه هم دارند.
🌐 روتر سیمی
معمولا روترهایی که با سیم به دستگاهها وصل میشوند، سرعت، پایداری و امنیت بیشتری را برای کاربر فراهم میکنند و مناسب مجموعههایی هستند که به پهنای باند بالا، تاخیر کم و امنیت فیزیکی بیشتر نیاز دارند.
🌐 روتر مجازی
روتر مجازی چیست؟ محصولات دیگری که در بخش انواع روتر معرفی کردیم، سختافزاری هستند؛ اما روتر مجازی، نرمافزاری است که روی سرور یا ماشین مجازی نصب میشود و وظایف دستگاه سختافزاری را انجام میدهد. این نوع روترها بیشتر مناسب فضای ابری یا شبکههای پیچیده هستند.
🌐 روتر صنعتی
روترهای صنعتی یا روترهایی که برای فضای باز ساخته میشوند، معمولا توان بالایی دارند تا پاسخگوی دستگاههای صنعتی باشند، ضمن اینکه برابر شرایط محیطی دشوار مثل باد، باران یا گرد و غبار مقاوم هستند.
✅ نکته: در یک دستهبندی حرفهای، روترها را میتوان به Core یا هستهای، Edge یا لبهای، Branch یا شعبهای، مجازی و صنعتی هم تقسیم کرد.
انتخاب روتر مناسب
تا اینجا گفتیم روتر چیست، چگونه کار میکند و چه انواعی دارد. حالا که بهطور نسبی با روتر آشنا شدیم، نوبت به این میرسد که چگونه روتر مناسب را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب روتر باید نیازهای مجموعه خود را به دقت بررسی کرد. معمولا قبل از خرید روتر باید این نکات را در نظر گرفت:
استاندارد | بهتر است محصول موردنظر شما حداقل از استاندارد Wi-Fi 6 پشتیبانی کند. سرعت وایفای 6 یا وایفای 6ای بالاتر از مدلهای دیگر است. |
محدوده تحت پوشش | اگر قرار است محدوده بزرگی پوشش داده شود، ترجیحا دستگاهی را تهیه کنید که از قابلیت مِش وایفای پشتیبانی کند تا نقاط کور شبکه به حداقل برسد. |
پورتها | روتر باید به تعداد دستگاههایی که با کابل متصل میشوند، پورت ورودی داشته باشد. پشتیبانی از پورت گیگابیت 10/100/1000 هم اهمیت دارد. بهطور کلی، تعداد پورتها و توان روتر باید با تعداد کاربران همخوانی داشته باشد. |
پشتیبانی از PoE | اگر شبکه شما برق را توسط کابل شبکه توزیع میکند و کابلکشی جداگانه برق دشوار است، دقت کنید که روتر از PoE پشتیبانی کند. برای آشنایی بیشتر با PoE میتوانید مقاله PoE چیست و چه کار میکند؟ را بخوانید. |
امنیت | پروتکل امنیتی WPA3 سطح حفاظت بیشتری را در اختیار شما میگذارد. |
امکانات اضافه | بعضی از روترها امکاناتی مانند QoS، کنترل کودکان (زمانبندی دسترسی به اینترنت) و VPN را نیز در اختیار کاربر قرار میدهند. |
✅ نکته: VPN در روتر چیست؟ VPN یک تونل مجازی است که اطلاعات از طریق آن به شکل رمزگذاری شده منتقل میشود. بنابراین امنیت آن بالا است. بهطور کلی، کاربرد VPN اتصال ایمن دو شعبه یا سایت به یکدیگر است. دور زدن محدودیتها یا فیلترینگ دیگر کاربرد آن است.
نحوه نصب و راهاندازی روتر
روترهای خانگی و اداری با مودم در یک دستگاه ترکیب شدهاند. برای نصب و راهاندازی روتر-مودم بهتر است از کارشناس مرکزی که از آن اینترنت خریدهاید، کمک بگیرید تا اتصال به اینترنت بدون مشکل انجام شود. نصب و راهاندازی روترهای تخصصیتر نیز معمولا به دانش فنی نیاز دارد و برای پیشگیری از بروز مشکل، بهتر است از کارشناسان ماهر شبکه استفاده کنید.
در این مقاله توضیح دادیم روتر چیست، چگونه کار میکند و چگونه روتر مناسب را انتخاب کنید. با این حال، توصیه میکنیم قبل از انتخاب نهایی، با کارشناسان در این زمینه مشورت کنید. کارشناسان ایدهآل گستر آماده هستند تا با ارائه مشاوره رایگان به شما در انتخاب بهتر کمک کنند.
مشاوره با کارشناسان ایدهآل گستر
شماره تماس کارشناسان ایدهآل گستر: 81010-021