تقریبا همه جنبههای زندگی مدرن از تجارت و فرهنگ و محل کار گرفته تا سرگرمی و خانه، همه و همه به نوعی به فناوری اطلاعات و ارتباطات بستگی دارند. امروزه میلیاردها نفر مشترک تلفن اعم از ثابت و همراه در سراسر جهان وجود دارند. بیش از 5 میلیارد نفر از تلویزیون استفاده میکنند و البته میلیونها نفر در سال به کاربران اینترنت اضافه میشوند. همه این موارد زیر نظر سازمان اطلاعات و ارتباطات جهانی یا ICT قرار دارند. اما قلب و هسته اصلی این مرکز، اتحادیه جهانی مخابرات یا ITU میباشد. امروز میخواهیم با این اتحادیه بیشتر آشنا شویم و در مورد وظایف و اختیارات آن توضیح دهیم؛ با ما همراه باشید.
اتحادیه جهانی مخابرات ، مسئول تنظیم توافقنامههایی در زمینه فناوری، خدمات و تخصیص منابع جهانی از قبیل : طیف فرکانس رادیویی و موقعیتهای مداری ماهوارهای میباشد. این توافقنامهها به منظور ایجاد یک سیستم ارتباط جهانی یک پارچه، قوی، قابل اعتماد و دائما در حال تحول تنظیم و اجرا میشوند. شبکه جهانی ارتباطات بینالمللی بزرگترین شاهکار مهندسی بشر است که تاکنون به مرحله اجرا رسیده است.
شما هر بار که به اینترنت متصل میشوید؛ یک ایمیل را دریافت و یا ارسال میکنید؛ به رادیو گوش میدهید؛ تلویزیون تماشا میکنید؛ تماس تلفنی برقرار میکنید؛ یک پیامک ارسال میکنید؛ به صورت آنلاین خرید میکنید و یا حتی با کشتی و هواپیما سفر میکنید؛ در حال استفاده از این شبکه جهانی میباشید. علاوه بر این تمامی موارد زیر را مدیون اتحادیه جهانی مخابرات و عضویت در آن هستیم :
- این اتحادیه امکان تماس تلفنی را میسر نموده است؛ خواه این تماس درون شهری باشد یا با یک دوست در خارج از کشور
- ITU ماهوارههای جهان را از طریق مدیریت طیف و مدار هماهنگ میکند
- تلویزیون، GPS، ارتباطات هوایی و دریایی، اطلاعات آب و هوا و نقشههای آنلاین
- امکان ارتباط با افراد حتی در درورترین نقاط کره زمین
- ITU دسترسی به اینترنت را امکان پذیر میکند. اکثر اتصالات اینترنتی با استانداردهای ITU تسهیل میشوند.
- اتحادیه جهانی مخابرات به بخش صنعت کمک میکند تا فناوریهای مورد نیاز برای زندگی در آینده را فراهم کند
- این اتحادیه با آموزش دادن به مردم کمک میکند قدرتمندتر شوند.
تاریخچه ITU
اتحادیه جهانی مخابرات قدیمیترین سازمان بینالمللی جهان است. این اتحادیه در ابتدای حیات خود به عنوان اتحادیه بینالمللی تلگراف فعالیت میکرد. همانطور که میدانید؛ تلگراف در اوایل قرن 19 میلادی، ارتباطات بینالمللی را دچار تغییر و تحولات گستردهای نمود. این اتحادیه برای اولین بار در سال 1865 میلادی و به صورت یک توافق چند حانبه بین کشورهای اروپای غربی شکل گرفت. هدف از تشکیل اتحادیه بینالمللی تلگراف، ایجاد استاندارها و قوانین حاکم بر شبکه بینالمللی تلگراف یود. در حدفاصل 1 مارس تا 17 می 1865، کشور فرانسه میزبان نمایندگان 20 کشور اروپایی بود و این اولین اجلاس این اتحادیه لقب گرفت.
بعد از این جلسه بود که این اتحادیه، به عنوان اولین سازمان بینالمللی در جهان به رسمیت شناخته شد. جلسهای که در نهایت منجر به تدوین قوانین حاکم بر ارتباط تلگرافی در سطح جهانی شد. برخی از قوانینی که در این جلسه به توصیب رسیدند عبارتند از : استفاده از کد مورس برای ارتباطات تلگرفی، محافظت از اسرار مکاتبات و برخورداری همه جهان از ارتباطات تلگرافی.
در سال 1932، اتحادیه جهانی تلگراف با یک نهاد دیگر به نام اتحادیه رادیوتراگ که مربوط به امور رادیویی بود؛ ادغام گشته و یک اتحادیه جدید به نام سازمان جهانی ارتباطات از راه دور، تشکیل شد. این سازمان شامل سه بخش تلگراف، رادیو و تلفن بود. در سال 1949 یعنی دو سال بعد از تشکیل سازمان ملل متحد، اتحادیه جهانی مخابرات یا ITU رسما به عنوان یک بخش از این سازمان، معرفی شد.
بخشهای مختلف اتحادیه جهانی مخابرات
این اتحادیه شامل 3 بخش مختلف است که هرکدام از آنها جنبههای متفاوتی از موضوعات تحت نظارت اتحادیه را مدیریت میکنند. تبدیل ITU به سه بخش مختلف ،در سال 1992 و در جریان بازنگری در اساسنامه آن صورت پذیرفت. این بخشها به صورت زیر میباشند:
ارتباطات رادیویی (ITU-R)
این بخش در سال 1927 به عنوان کمیته بینالمللی مشاوره رادیویی یا CCIR تاسیس شده است. این بخش امروزه طیف بینالمللی فرکانسهای رادیویی و منابع مدارهای ماهوارهای را مدیریت میکند. در سال 1992، CCIR به ITU-R تغییر نام داد.
استاندارد سازی (ITU-T)
این بخش در واقع هدف اصلی این سازمان میباشد. این قسمت در سال 1956 و تحت عنوان کمیته بینالمللی مشاوره تلفنی و تلگراف یا CCITT تاسیس شد. در واقع استاندارسازی تمامی ارتباط بینالمللی ( به غیر از رادیو) بر عهده این بخش میباشد. در سال 1992، CCITT به ITU-T تغییر نام داد.
توسعه (ITU-D)
این بخش جدیدترین قسمت از اتحادیه جهانی مخابرات میباشد که در سال 1992 تاسیس شده است. بخش توسعه، گسترش دسترسی عادلانه، مقرون به صرفه و پایدار مردم جهان به فناوریهای اطلاعات و ارتباطات ( ICT ) را مدیریت میکند.
ITU Telecom
این قسمت شامل بخشهای اصلی و سه گانه ITU نمیباشد؛ اما رویدادهای مهمی را برای جامعه فناوری اطلاعات و ارتباطات جهان برگزار میکند.
اساس نامه های ITU
متون اساسی مربوط به این اتحادیه، توسط کنفرانس تامالاختیار ITU تصویب شدهاند. این اساسنامه از سال 1865 تا کنون چندین بار مورد بازنگری و اصلاح واقع شده است و امروزه با عنوان ” قانون اساسی و کنوانسیون اتحادیه بین المللی ارتباطات از راه دور ” شناخته میشود. اساسنامه ITU علاوه بر قانون اساسی، شامل موارد زیر نیز میباشد:
- پروتکلهای اختیاری برای حل و فصل اختلافات
- تصمیمات
- توصیهها و قطعنامهها
- آیین نامه عمومی کنفرانسها
- آیین نامه مجامعه و جلسات اتحادیه
اجزای تشکیل دهنده ITU
اتحادیه جهانی مخابرات از دو بخش اصلی تشکیل شده است . بخش اول و بزرگتر، کنفرانس تامالاختیار نام دارد که 193 کشور جهان در آن عضو میباشند. این کنفرانس هر 4 سال یکبار تشکیل جلسه میدهد و سیاستهای کلی سازمان و اتحادیه را تببین میکند. این کنفرانس اصلیترین و قدرتمندترین نهاد تصمیمگیری در ITU به شمار میرود. اما یک نهاد کوچکتر به نام شورای ITU نیز وجود دارد که شامل 48 عضو میباشد و هر ساله تشکیل جلسه میدهد. این شورا به منظور نظارت بر عملکرد صحیح اتحادیه، سالی یکبار تشکیل جلسه میدهد. کشور عزیزمان ایران نیز یکی از اعضای این شورا میباشد.
هر کشوری که از طرف سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شود؛ میتواند به عضویت ITU دربیاید. در حال حاضر تنها کشور عضو سازمان ملل که در اتحادیه جهانی مخابرات حضور ندارد؛ کشور جمهوری پالائو میباشد. سودان جنوبی آخرین عضو این اتحادیه است که در سال 2011 به عضویت رسمی آن درآمد.
دبیرکل ITU
دبیر کل به عنوان مدیر کل اتحادیه شناخته میشود و برای دورههای 4 ساله انتخاب میشود. در 23 اکتبر سال 2014، آقای هولیان ژائو توسط کنفرانس تام الاختیار ، به عنوان نوزدهمین دبیر کل اتحادیه جهانی مخابرات انتخاب شد. ایشان در 1 نوامبر 2018 و در جریان اجلاس رسمی ITU در شهر دبی، برای 4 سال دیگر نیز به عنوان مدیر کل منصوب گردید.