توپولوژی شبکه
توپولوژی شبکه ترتیب عناصر (لینک ها، گره ها، و غیره) در یک شبکه ارتباطی است. توپولوژی شبکه نوع ساختار شبکه است و ممکن است به صورت فیزیکی یا منطقی ترسیم شود. توپولوژی شبکه، از نظریه گراف مشتق شده که در آن دستگاه های ارتباطی به عنوان گره مدل سازی می شوند و ارتباط بین دستگاه ها به صورت لینک یا خطوط بین گره ها مدل سازی می شود.
توپولوژی فیزیکی قرار دادن اجزای مختلف شبکه است (به عنوان مثال، محل دستگاه و نصب کابل)، در حالی که توپولوژی منطقی نشان می دهد که چگونه داده ها در یک شبکه جریان می یابند. فاصله بین گره ها، اتصالات فیزیکی، نرخ انتقال یا انواع سیگنال ها ممکن است بین دو شبکه مختلف تفاوت داشته باشد، اما توپولوژی های آن ها ممکن است یکسان باشند.
طبقه بندی
خطی:
این مدل یکی از پر استفاده ترین توپولوژی ها است که از مزایای آن می توان به پیکربندی ساده ی آن اشاره کرد. پیاده سازی آن بسیار ساده بوده و نیاز به تجریه کمی دارد. در توپولوژی خطی یا bus سیستم ها به وسیله ی کابل کوکسیال هم مرتبط هستند. شبکه هایی که از کابل نازک استفاده می کند Thin Net و شبکه هایی که از کابل ضخیم استفاده می کنند Thick Net نام دارند.
کانکتور و ترمیناتورهای متصل پیام ها را منتقل می کنند. در این نوع توپولوژی سیستم ها از ارسال broadcast استفاده می کنند. از معایب آن هزینه زیاد سیم کشی و امنیت کمتر نسبت به نوع های دیگر است. علاوه بر این قطعی یک قسمت از کابل باعث قطعی کل شبکه می شود و سرعت آن نیز کمتر از شبکه های دیگر است.
حلقوی:
در این مدل سیستم ها به صورت یک حلقه چیده می شوند و داده ها در جهت عقربه ساعت شروع به گردش می کند و به مقصد می رسد. به این توپولوژی اصطلاحا Token Ring گفته می شود . هنگامی که اولین کامپیوتر در این نوع توپولوژی روشن می شود، سیگنالی را به نشانه Token ایجاد می کند و این نشانه در کل شبکه شروع به حرکت می کند.
در واقع این نشانه مجوز ارسال را به هر سیستم در حین گردش می دهد و زمانی که داده ارسال شده به مقصد رسید سیستم مقصد برای آنکه سیستم مبدا را از دریافت کردن داده آگاه کند، پیغامی را تحت عنوان Acknowledge ارسال می کند. استفاده از فیبر نوری در این مدل بسیار مناسب است.
ستاره ای:
در این توپولوژی تمامی کامپیوتر ها دور چیده می شوند و یک هاب, سوویچ یا روتر در وسط قرار می گیرد و سیستم ها توسط کابل به سوئیچ وصل می شوند. در این شبکه Single Point of Failure یا نقطه شکست مرکزی داریم به همین دلیل در این مدل سیستم ها از هم مجزا هستند و برخلاف توپولوژی خطی قطع شدن کابل باعث قطع شدن کل شبکه نمی شود زیرا تمام سیستم ها توسط کابل جداگانه به سوییچ متصل شده اند. توسعه این توپولوژی بسیار آسان است و سرعت انتقال داده نیز در آن بالا است. اما استفاده از سوئیچ هزینه ها را افزایش می دهد.
توپولوژی مش:
در این مدل تمامی کامپیوتر ها به هم متصل اند. در بسیاری از شبکه های مش، از روترهای بیسیم استفاده می شود که مناسب موقعیت های مکانی ثابت و پوشش ساختمان در مناطق خاص بیرونی است. ad-hoc نیازی به اکسس پوینت ندارد با این حال از پروتکل های شبکه ای بهره می برد که سیستم عامل کامپیوتری را پشتیبانی کند.
توپولوژی mesh شامل دو نوع است:Fully Meshed و Partially Meshed در نوع اول هر Nod با تمامی Nod های دیگر ارتباط مستقیم دارد. در نوع دوم ممکن است بعضی از nod ها فقط 1 ارتباط مستقیم با یک nod داشته باشند و در بخش دیگر شبکه 1 نود با چندین nod دیگر در ارتباط باشد.
هایبرید یا ترکییبی:
این توپولوژی ترکیبی از 4 توپولوژی گفته شده در بالا است که توسط یک کابل اصلی به یکدیگر مرتبط شده است. معمول ترین طرح آن، اتصال هاب ها به صورت باس و اتصال کامپیوتر ها به صورت ستاره ای به هاب مربوط به خودشان می باشد. از توپولوژي هيبريد در شبکه هاي بزرگ استفاده می شود.
درختی:
در این توپولوژی از چند HUB برای اتصال ایستگاه ها به یکدیگر استفاده می کنیم HUB مهمترین عنصر در شبکه های مبتنی بر توپولوژی درختی می باشد زیرا تمام ایستگاه ها را به یکدیگر متصل می کند. در این مدل حداقل باید از چهار سیستم استفاده کرد که همگی از سرور فرمان می گیرند . این نوع سیستم بیشتر در مکان های توزیع اطلاعات مانند شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد.